Vandaag willen we u kennis laten maken met enkele symbolen die vaak op Sicilië voorkomen. Ze weerspiegelen de rijke geschiedenis van het eiland, maar hun betekenis en oorsprong zijn vaak niet op het eerste gezicht duidelijk.
Testa di moro (Moorse hoofden)
Als bloempot of gewoon als decoratie, op Sicilië vind je vaak twee aardewerken vaasjes in de vorm van twee hoofden: een man met baard of snor en een mooie vrouw. De hoofden zijn rijkelijk versierd met bloemen of vruchten, ze dragen tulbanden en kronen. De man heeft vaak een zwarte huidskleur.
Wat is er met dit stel?
De volgende legende wordt verteld: in de 11e eeuw leefde er een mooie jonge vrouw in Palermo. Vanwege haar schoonheid liet haar vader haar bijna nooit het huis verlaten. Dus verzorgde ze elke dag de bloemen en planten in huis, haar trots en vreugde.
Op een dag, terwijl ze de bloemen op het balkon water gaf, liep er een jongeman voorbij in de straat onder het balkon. Hij was Maure, dat wil zeggen een man van een Berberstam uit Noord-Afrika. In die tijd stond Sicilië onder Arabische heerschappij.
Toen hij de schoonheid zag, werd hij onmiddellijk verliefd op haar, ging het huis binnen en bekende haar zijn liefde. De jonge vrouw was zo overweldigd door deze uitbundige gevoelens dat zij ook verliefd werd en een geheime relatie met de man aanging.
De man vergat echter te vermelden dat zijn vrouw en kinderen in zijn vaderland op hem wachtten en dat hij spoedig naar hen zou terugkeren. Toen de jonge vrouw erachter kwam, wachtte ze tot de nacht dat haar minnaar sliep en doodde hem.
Ze sneed zijn hoofd af en maakte er een bloempot van, plantte er basilicum in en zette die op het balkon. Zo zou haar geliefde haar nooit meer verlaten en altijd bij haar blijven.c
De basilicum groeide zo goed in deze pot dat de buurtbewoners jaloers werden. Om ook zulke mooie basilicum te krijgen, lieten ze de pottenbakkers bloempotten maken in de vorm van een moorkop.
Of dit werkte, en ook het verdere lot van de jonge vrouw, is helaas niet bekend.
Een graffito in Catania toont een metselaarshoofd
Een andere versie van het verhaal zegt dat de jonge vrouw uit een adellijke familie kwam. Een relatie tussen een edelvrouw en een Moor werd als ongepast beschouwd. Toen de vader van de jonge vrouw de geheime liefdesrelatie ontdekte, vermoordde hij beiden en liet hun afgehakte hoofden in het openbaar tentoonstellen. Als waarschuwing tegen het aangaan van zo’n relatie.
Dit zou kunnen verklaren waarom beide hoofden altijd samen worden geplaatst.
Zulke wrede verhalen zijn al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de twee hoofden een symbool van Sicilië en Siciliaans vakmanschap.
Dennenappel (pigna)
Keramische dennenappels worden in Sicilië vaak gezien op balkons, muren of naast poorten.
De den staat als groenblijvende boom voor gezondheid, vitaliteit en voortdurende vernieuwing en wordt ook geassocieerd met het goddelijke, eeuwigheid of onsterfelijkheid.
De dennenappel met zijn honderden zaden staat voor vruchtbaarheid en voorspoed. Traditioneel wordt aan jonge paren een dennenappel van keramiek gegeven als huwelijksgeschenk.
Tegenwoordig is het geluksamulet echter ook een welkom geschenk bij andere gelegenheden en zeker een leuk souvenir uit Sicilië.
Olifant
Catania heeft een olifant in zijn wapen en een olifant gemaakt van het lavagesteente van de Etna staat in een fontein op het plein van de kathedraal. Wij hebben u het verhaal van de fontein en de stenen olifant al verteld in een ander artikel.
Maar er is ook een oude legende over hoe Catania aan zijn olifant is gekomen: toen de plaats van het huidige Catania voor het eerst werd bewoond, leefden er veel wilde, gevaarlijke dieren. Een olifant zou hen op de vlucht hebben gejaagd en de inwoners van die tijd richtten uit dankbaarheid een standbeeld van de olifant op.
Volgens andere speculaties werd de olifantenfiguur opgericht ten tijde van de Byzantijnse overheersing als bescherming tegen de Etna. Dit werkte tenminste een tijdje, maar in 1669 werd Catania bijna volledig verwoest door lavastromen van een laterale uitbarsting van de Etna.
Schildpad
De schildpad wordt ook beschouwd als een geluksbrenger en zou een lang en vredig leven brengen. Het is belangrijk dat de schildpad, wanneer hij buiten het huis wordt geplaatst, met zijn gezicht naar het huis staat. Zo wijst het geluk de weg naar het huis.
Trinacria & Hoofd van Medusa
De Trinacria – het Medusahoofd met de 3 poten – staat op de Siciliaanse vlag en is ook een wijdverbreid geluksbrenger. We hebben u er al uitgebreid over verteld (De vlag van Sicilië).
Het Medusa hoofd zelf wordt ook gevonden als geluksbrenger en om alle kwaad af te weren op vele plaatsen, zoals op deuren, zoals de volgende foto laat zien.
